Oedeemtherapie

Oedeemfysiotherapie is een specialisatie die gericht is op het afvoeren van oedeem. Oedeem is een abnormale ophoping van vocht in het weefsel als gevolg van een verstoord evenwicht tussen aan- en afvoer van vocht.

Oedeem
Er zijn verschillende vormen van oedeem, afhankelijk van de oorzaak. Eén van de vormen van oedeem is lymfoedeem. Lymfoedeem kan aangeboren zijn (primair lymfoedeem) of ontstaan zijn als gevolg van een andere aandoening (secundair lymfoedeem). Bekende vormen van secundair oedeem zijn het armoedeem na een borstoperatie, of het beenoedeem na een gynaecologische operatie. Ook na verschillende periodes van erysipelas (ook wel belroos of wondroos genoemd) kan oedeem optreden. Een ander veel voorkomend oedeem is veneus oedeem.

Oedeem kan ook optreden in het gelaat of de buik. Het lymfoedeem ontstaat omdat de afvoer van lymfevocht is verminderd. Bij primair lymfoedeem komt dit omdat de lymfevaten of lymfeknopen niet goed zijn aangelegd. Bij secundair lymfoedeem omdat de lymfevaten of lymfeknopen beschadigd en/ of verwijderd zijn. Lymfoedeem hoeft geen pijnklachten te veroorzaken.

Een minder bekende vorm van oedeem is lipoedeem. Lipoedeem wordt gekenmerkt door een chronische, onevenwichtige stapeling van abnormale vetcellen vooral gelokaliseerd rond de heupen en benen, soms echter ook aan beide armen. Het komt vrijwel uitsluitend voor bij vrouwen. Het manifesteert zich vaak op de puberteitsleeftijd en kan leiden tot klachten, zoals pijn bij aanraking, snel optreden van blauwe plekken bij stoten, moeheid en afgenomen spierkracht.

Behandeling
De behandeling bestaat uit manuele lymfedrainage. Bij deze massage maken de handen een lichte druk en een constant tempo. Deze techniek heeft als doel de afvoer van het lymfvocht te bevorderen. Verder kunnen oefeningen, compressietherapie (speciale drukverbanden) en therapeutische elastische kousen deel uit maken van de therapie. In sommige gevallen vindt er ook behandeling plaats middels een lymfo-press, hierbij wordt middels een apparaat de afvoer van het lymfevocht gestimuleerd. Voorlichting is tevens een belangrijk onderdeel van de behandeling.

Soms kan er gebruik gemaakt worden van Lymftaping. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een specifieke tape, die de huid feitelijk iets optilt waardoor de onderhuidse circulatie verbetert en de afvoer van lymfvocht beter verloopt.
Bij lipoedeem bestaat de behandeling uit verbetering van de spierkracht, de algehele belastbaarheid en conditie. Soms wordt compressietherapie toegepast.